Polimerlar fizika va kimyosi yo'nalishida Faxriylar kengashi, O‘zbekiston Respublikasi Polimerlar Kimyosi va Fizikasi Institutida o'z faoliyatini olib borgan. Ushbu kengash, polimerlar sohasidagi yetakchi mutaxassislar va olimlarning tajribasidan foydalangan holda, institutning ilmiy ishlarini qo'llab-quvvatlagan va ularning istiqbolli yo'nalishlarini aniqlashga yordam bergan. Polimerlar kimyosi va fizikasini chuqur o'rganish, yangi materiallar va texnologiyalarni yaratish, shuningdek, ularni sanoatga joriy etish maqsadida kengash faoliyat olib borgan. Ularning tajribasi va bilimlari polimerlar sohasidagi innovatsiyalarni rivojlantirishga katta hissa qo'shgan.
Kimyo fanlari doktori, akademik Usmonov Xamdam Usmonovichning 100 yilligiga
2016 yil oktabrda O‘zbekistonning mehnat faxriysi, kimyo fanlari doktori, professor Xamdam Usmonovning tug‘ilganiga 100 yil to‘ldi. Xamdam Usmonov – makromolekulyar kimyo sohasining dunyodagi eng yirik mutaxassislardan biri bo‘lib, O‘zbekistonda polimerlar kimyosining rivojlanishiga asos solgan va uning ilmiy ishlari butun dunyo ilm-faniga bebaho hissa qo‘shgan.
Xamdam Usmonov 1916 yil 16 oktyabrda Toshkent shahrida tug‘ilgan. 1932 yilda o‘rta maktabni tamomlab, O‘rta Osiyo davlat universitetining kimyo fakultetiga o‘qishga kirgan. 1937 yilda Xamdam Usmonov universitetni a’lo baholar bilan tugatib, kimyo fakultetida assistentlikka ishga kirgan va shu davrda ilmiy izlanishlar olib borgan. 1937 yilda uning ilk ilmiy maqolasi "Aseton-fenol, asetonnitrobenzen ikki suyuqlik tizimlarining fizikokimyoviy tahlili" mavzusida chop etilgan.
1941 yilda Xamdam Usmonov kimyo fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun "Tuzlarning suvli eritmalari parchalanish potensiallari" mavzusida dissertatsiya himoya qilgan.
Buyuk Vatan urushi yillarida Xamdam Usmonov Sovet armiyasining qatorida janglarda ishtirok etib, Evropadagi fashizmni yengishga hissa qo‘shgan.
1946 yilda Xamdam Usmonov SGAUning Fizikokimyo kafedrasida dotsentlikka tayinlangan. U kimyoviy termodinamika, fizikokimyo fanlari bo‘yicha talabalar uchun darslar o‘qigan va polimerlar kimyosiga oid ilmiy tadqiqotlar boshlagan.
O‘zbekistonda sellyuloza kimyosi va fizikasini o‘rganishning katta iqtisodiy ahamiyati bor. Xamdam Usmonov dotsent bo‘lgan davrda paxta tolasi bilan shug‘ullangan va bu yo‘nalishda ilmiy ishlar olib borgan.
1948 yilda Xamdam Usmonov ilmiy faoliyatini O‘zbekiston Fanlar akademiyasining Kimyo institutida davom ettirgan va doktorantura ishlari bilan shug‘ullangan.
1950 yilda Xamdam Usmonov O‘zbekistonda birinchi tabiiy polimerlar laboratoriyasini tashkil etgan.
Xamdam Usmonovning ilmiy qiziqishlarida akademik V.A. Kargin katta rol o‘ynagan, u keyinchalik Xamdam Usmonovning ustoziga aylangan.
Xamdam Usmonov va uning hamkasblari tabiiy va gidratsellyuloza tolalarining fizikokimyoviy, mexanik va eksployatatsion xususiyatlarini o‘rgangan va bu o‘zgarishlarni yaxshilash yo‘llarini ko‘rsatgan.
1954 yilda Xamdam Usmonov o‘zining "Paxta va gidratsellyuloza tolalarining fizikokimyoviy xususiyatlaridagi farqlar sabablarini" mavzusidagi doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan.
1955 yilda Xamdam Usmonov professor unvonini olgan.
1954 yilda u SGAUning Fizikokimyo kafedrasini boshqara boshlagan.
1956 yilda Xamdam Usmonov O‘zbekiston Fanlar akademiyasining akademigi bo‘lgan.
Xamdam Usmonovning ilmiy ishlari faqat O‘zbekistonda emas, balki xalqaro ilmiy hamjamiyatda ham e’tirof etilgan.
Xamdam Usmonov ko‘plab xorijiy mamlakatlarda ilmiy simpoziumlarda qatnashgan va ilmiy ishlarini taqdim etgan.
Sana: 27-Noyabr, 2024-yil